Mierzeja Helska
4.6/5
Twojajurata.pl

Pierwszy raz na Półwyspie Helskim? Krótka historia najpiękniejszej mierzei na świecie.

Półwysep Helski jest jedną z najczęściej wybieranych destynacji na wakacyjne wojaże po Polsce. Całkiem słusznie, ponieważ stanowi unikat w skali świata. Oto krótka historia Półwyspu Helskiego. Warto ją znać jadąc tu poraz pierwszy.

Mierzeja Helska

Kaszubi nazywają go Hélskô Sztremlëzna. Półwysep Helski, to właściwie mierzeja utworzona przez południowo bałtycki prąd morski, płynący wzdłuż polskiej linii brzegowej z zachodu, na wschód. Prąd ten i fale morskie, kumulując masy piasku z klifów nadbrzeżnych okolic przylądka Rozewie spowodowały powstanie wysp, które z czasem przekształciły się w półwysep o charakterystycznym kształcie kosy. Większość półwyspu zajmowały ruchome piaski tworzące rozległe wydmy. Stąd zaczerpnięto potoczną nazwę „piaszczysta kosa”.

Naukowcy szacują wiek mierzei na 6 do 8 tysięcy lat, co oznacza, że Półwysep Helski jest jest najmłodszą częścią polskiego wybrzeża. W całej swojej historii kształt mierzei ulegał zmianom, podczas których stan wyspowy pojawiał się wielokrotnie. Świadczą o tym historyczne mapy regionu. Dziś jest to ciągły półwysep o długości blisko 35 km, bez którego trudno wyobrazić sobie mapę Polski i wakacje nad morzem z prawdziwego zdarzenia.

mapa z 1794 r.

mapa z 1775 r.

mapa z 1799 r.

mapa z 1852 r.

(graf./źródło: Kolekcja map historycznych DavidRumsey.com)

Zgodnie z nomenklaturą geograficzną, określenie Mierzei Helskiej „półwyspem” jest nieprawidłowe. Półwysep bowiem, zgodnie z definicją jest stałym lądem otoczonym z trzech stron przez wodę, a nie piaszczystym wałem formowanym przez fale. Mierzeja Helska do złudzenia swoim kształtem przypomina półwyspy, dlatego określenie to weszło do mowy potocznej, a nazwa „Półwysep Helski” stanowi nazwę własną, ogólnie przyjętą, akceptowaną i stosowaną zamiennie. 

 

Unikat w skali świata

Półwysep Helski to miejsce wyjątkowe pod wieloma względami.  Cała Mierzeja Helska, od północy oblewana wodami Morza Bałtyckiego, a od południa Zatoką Pucką, stanowi odrębny mezoregion i zbudowana jest głównie z osadów holoceńskich znajdujących się bezpośrednio na skałach okresu kredy. Osady holoceńskie, w tym głównie piaski i mułowce związane są z akumulacją morską, pod którymi znajduje się warstwa wodonośna. Brak tu natomiast powierzchniowej sieci hydrograficznej, dlatego próżno szukać na półwyspie strumieni, rzek czy jezior.

 

Mierzeja znajduje się w obszarze silnego oddziaływania Morza Bałtyckiego, przez co tutejszy klimat znacząco różni się od pozostałej części kraju. Jesienie są tu cieplejsze od wiosen, zimy są łagodne, a okres wegetacyjny trwa ok. 210 dni. Największe opady występują w miesiącach letnich, dlatego warto rozważyć wakacje na półwyspie helskim także w miesiącach wiosennych i jesienią. Istotną cechą są także silne sztormowe wiatry, przeważnie zachodnie i dochodzące do 27 m/s, które w sposób naturalny formują korony drzew.

 

Warunki klimatyczne i glebowe powodują, że wykształciła się tu także unikatowa w skali kraju flora, która w podziale geobotanicznym została zaliczona do „Krainy Wybrzeża”. Występująca tu roślinność układa się w charakterystycznych pasmach. Naturalną częścią krajobrazu jest bór sosnowy, w runie którego występują wrzos zwyczajny, bażyna czarna oraz borówka brusznica. Piaszczyste plaże porastają honkenie piaskowe i rukwiel nadmorska, które hamują ruchy wydm. Na wydmach z kolei możemy spotkać luźno rosnące trawy, jak piaskownica zwyczajna i wydmuchrzyca piaskowa. Czyste powietrze oraz duża wilgotność sprzyjają rozwojowi mniej spektakularnych roślin jak zielenice, sinice i liczne porosty.

 

Od 1978 roku Półwysep Helski należy do Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, z uwagi na specyficzny mikroklimat oraz swoje położenie. 
Półwysep Helski znalazł się na szóstym miejscu w rankingu najbardziej zdumiewających półwyspów świata według serwisu The World Geography. 

 

Hel z lotu ptaka (fot./źródło: TheWorldGeography.com)

 

Ludzie żyją tu od wieków

Historia osadnictwa na Półwyspie Helskim liczy ponad dwa tysiąclecia. Pierwsze osady na terenach mierzei zakładane były przez ludy kaszubskie już 500 lat przed naszą erą, na co wskazują wykopaliska archeologiczne.

W XVII wieku znajdowało się tu pięć wsi, pośród nich: Hel,  Bor, Jastarnia, Kuźnica i Chałupy. W 1825 r. rząd pruski rozpoczął realizację planu utrwalenia i zalesienia wydm kształtujących półwysep. Dopiero na początku XX w. powstała wieś letniskowa o nazwie Jurata. To od tego czasu na półwysep zaczęli przybywać letnicy, zauroczeni pięknem przyrody, bliskością morza oraz kaszubską społecznością. Z czasem zaczęli oni wznosić luksusowe wille, hotele i pensjonaty.

Obecnie na terenach całego półwyspu swoje apartamenty wakacyjne i letnie rezydencje posiadają celebryci, politycy i zamożni biznesmeni. Nasi Goście mogą skorzystać z bogatej oferty, w ramach której oferujemy najlepsze noclegi w Juracie i rezerwacje online. Co rok zjeżdżają tu tysiące turystów z całego świata, aby podziwiać piękno przyrody i wypoczywać w jednym z najpiękniejszych zakątków Ziemi. Nic w tym dziwnego, bo region oferuje moc wrażeń, piękne krajobrazy i jeszcze piękniejsze plaże zaliczane do najczystszych i najbardziej malowniczych na świecie.

 

Wszystkie prawa zastrzeżone

Zobacz także

Wyrusz na wakacje

Zostań gospodarzem